Onderzoek ‘gezin en kanker’
De Universiteit Utrecht begon in 2015 het onderzoek ‘Gezin en kanker’. Ze onderzochten wat de invloed is, van een ouder met kanker op het gezin. Ouders én hun kinderen deden mee aan het onderzoek, door het invullen van vragenlijsten. Ook wij deden mee, want ik hou wel van dit soort onderzoekjes en ik had toch weinig te doen.
In het onderzoek bekijken we op welke manier het omgaan met de ziekte invloed heeft op de ‘kwaliteit van leven’, de mate waarin alle gezinsleden tevreden zijn met hun leven en de mate waarin er negatieve gevolgen worden ervaren in het persoonlijk functioneren. Uniek aan dit onderzoek is dat ook aandacht wordt besteed aan de beleving van de kinderen: zij worden actief bij het onderzoek betrokken.
Universiteit Utrecht – Onderzoek ‘Gezin en kanker’
De gevolgen van kanker bij een van de ouders
Kanker heeft een enorme impact op het gezin volgens de onderzoekers, omdat de zorg voor een zieke ouder, bóvenop de al aanwezige dagelijkse, normale (opvoedings)stress komt. Een gezin met kanker heeft te maken met verschillende fasen en overgangsmomenten. Je hebt te maken met de normale ontwikkelingsfasen van kinderen, zoals in ieder gezin. Het gezin gaat van een ‘gezond’ gezin, naar een gezin met kanker. En dan zijn er nog de verschillende fasen van de kanker: diagnose, behandelingen, herstel of overlijden.
Toen ik in 2015 de diagnose baarmoederkanker kreeg en tijdens de behandeling hield de invloed hiervan op mijn kinderen mij ook bezig. Kort daarvoor had ik de cursus ‘Contextueel Pastoraat’ van (toen nog) 3 jaar afgerond. Tijdens die cursus ging het veel over de invloed van ouders op kinderen. Vandaar dat het onderzoek me boeide en ik het leuk vond om mee te doen met onderzoek van de Universiteit Utrecht. Uiteindelijk zou er als het onderzoek was afgerond een boek uitkomen en dat boek lag een paar weken geleden in de bus!
‘Wanneer je ALS OUDER KANKER HEBT, een praktische gids voor gezinnen’
Het boek is niet moeilijk te lezen en praktisch. In het eerste deel wordt uitgelegd wat de gevolgen zijn van kanker in het gezin. Het tweede deel gaat over de turbulente tijden die volgen op de diagnose kanker.
Ontwikkeling van kinderen
Hoe kinderen omgaan met de kanker in het gezin is per kind anders en heeft ook met de leeftijd en ontwikkeling van het kind te maken. In het boek zijn verschillende reacties per leeftijdscategorie beschreven. Het raakte me, ondanks dat het voor ons al een paar jaar geleden is, te lezen wat er in kinderen om kan gaan.
Zo staat er in het boek dat basisschoolkinderen vaak angst hebben voor ziekten, de dood en alleen achterblijven en hier vaak ’s avonds in bed over piekeren. Ik weet dat onze kinderen hier zich ook zorgen om hebben gemaakt, zeker omdat ze al eerder hadden meegemaakt dat hun oma ziek was en is overleden aan kanker.
Pubers willen graag erbij horen en niet anders zijn dan leeftijdsgenoten. Een ouder met kanker past hier natuurlijk niet bij. In het boek staat ook dat pubers terughoudend kunnen zijn in het vertellen over de thuissituatie. Dit herken ik, mijn oudste die toen puber was, sprak er niet veel met anderen over, want dat was stom.
Voorbereid zijn op wat gaat komen
Uit onderzoek is gebleken dat het helpt als je zo goed mogelijk voorbereid bent op wat er gaat komen. Praat in het gezin over de kanker en de eventuele behandeling en over de emotionele kant, wat je voelt. Een slechte communicatie vergroot ook de kans op emotionele problemen bij ouders of kinderen toe.
Elk gezin heeft veerkracht: kwaliteiten en krachten om met moeilijkheden om te gaan.
‘Wanneer je als ouder kanker hebt, een praktische gids voor gezinnen’ – pag. 152
Bronnen/meer lezen
- Dineke Verkaik, Paul Boelen – Wanneer je als ouder kanker hebt, een praktische gids voor gezinnen
- Inkijkexemplaar – Wanneer je als ouder kanker hebt, een praktische gids voor gezinnen
- Dr. Marthe Egberts – KANKER IN HET GEZIN: WAT ZEGT DE WETENSCHAP?
- Universiteit Utrecht – Gezin en kanker
- D. Verkaik, M. Spuij, T. Mooren, A. L. van Baar, C. Kappeyne van de Coppello & P.A. Boelen – Aanpassing in het gezin als een ouder kanker heeft. Over intra- en interpersoonlijke processen en het belang van voorbereid zijn